PHÁP NHÂN BỊ XÂM PHẠM DANH DỰ, UY TÍN CÓ ĐƯỢC BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI VỀ TINH THẦN?

Bộ luật Dân sự năm 2015 đã ghi nhận tư cách pháp lý của pháp nhân trong quan hệ dân sự nói chung và khẳng định “quyền, nghĩa vụ về nhân thân và tài sản của cá nhân, pháp nhân trong các quan hệ được hình thành trên cơ sở bình đẳng, tự do ý chí, độc lập về tài sản và tự chịu trách nhiệm...”. Tuy nhiên, pháp luật hiện hành lại chưa có các quy định rõ ràng về quyền nhân thân và vấn đề bồi thường thiệt hại tinh thần của pháp nhân.

1. Pháp nhân là gì?

Căn cứ khoản 1 Điều 74 Bộ luật Dân sự năm 2015, có thể định nghĩa pháp nhân là một tổ chức pháp lý độc lập, được thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam, có con dấu, có tài sản riêng, được tự mình tham gia quan hệ pháp luật độc lập và chịu trách nhiệm bằng tài sản của mình.

Phân tích khái niệm pháp nhân

Pháp nhân được hiểu là một thực thể có tư cách pháp lý riêng biệt so với các cá nhân thành viên của nó. Điều này có nghĩa là pháp nhân có thể thực hiện các quyền và nghĩa vụ dân sự, tham gia vào các giao dịch thương mại, khởi kiện và bị kiện mà không phụ thuộc vào cá nhân nào trong tổ chức.

Một pháp nhân có thể được hình thành theo nhiều mô hình khác nhau, bao gồm doanh nghiệp, tổ chức phi lợi nhuận, tổ chức chính trị - xã hội. Việc có tư cách pháp nhân giúp tổ chức có tính ổn định, liên tục và khả năng chịu trách nhiệm pháp lý một cách độc lập.

2. Thiệt hại về tinh thần là gì?

Theo Điều 2 Nghị quyết số 02/2022/NQ-HĐTP ngày 06/9/2022 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, thiệt hại về tinh thần là tổn thất tinh thần do bị xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, quyền và lợi ích nhân thân khác mà chủ thể bị xâm phạm hoặc người thân thích của họ phải chịu và cần phải được bồi thường một khoản tiền bù đắp tổn thất đó.

Chủ thể bị thiệt hại về tinh thần

Theo đó, chủ thể bị thiệt hại về tinh thần có thể là cá nhân hoặc pháp nhân, không xác định rõ là cá nhân như quy định tại các Điều 34 và Điều 584 Bộ luật Dân sự năm 2015. Vì thế, có thể thấy rằng pháp luật đã ngầm thừa nhận pháp nhân có thể bị thiệt hại về tinh thần.

3. Thiệt hại về tinh thần của pháp nhân

Thiệt hại về tinh thần của pháp nhân có thể là thiệt hại về danh dự, uy tín của pháp nhân, gây ảnh hưởng đến tình hình hoạt động kinh doanh của pháp nhân đó, đồng thời có khả năng gây ảnh hưởng đến nền kinh tế chung nếu pháp nhân bị thiệt hại là những tập đoàn kinh tế lớn.

Ví dụ thực tế

Điển hình là vụ việc tung tin đồn thất thiệt về ông Phạm Nhật Vượng - Chủ tịch Tập đoàn Vingroup, đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự, uy tín, thương hiệu và hoạt động sản xuất kinh doanh của tập đoàn Vingroup khiến 03 cổ phiếu “họ Vingroup” lao dốc, gây ra những ảnh hưởng nhất định tới thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu, kéo theo nhiều hệ lụy không thể lường trước đến nền kinh tế.

4. Bồi thường thiệt hại về tinh thần khi danh dự, uy tín của pháp nhân bị xâm phạm

Trước đây, Bộ luật Dân sự năm 2005 và Nghị quyết số 03/2006/NQ-HĐTP ngày 08/7/2006 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã quy định rất rõ ràng về quyền được bồi thường thiệt hại về tinh thần khi danh dự, uy tín bị xâm phạm của pháp nhân.

Quy định hiện hành

Tuy nhiên, hiện nay, Bộ luật Dân sự năm 2015 lại chỉ ghi nhận quyền được bồi thường thiệt hại về tinh thần khi tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác bị xâm phạm của “người khác”; nội dung này không rõ ràng về việc có thể áp dụng cho pháp nhân hay không.

5. Thực tiễn xét xử

Mặc dù pháp luật hiện hành chưa có quy định rõ ràng đối với vấn đề bồi thường thiệt hại về tinh thần khi danh dự, uy tín của pháp nhân bị xâm phạm. Tuy nhiên trong thực tiễn xét xử, tại các bản án có pháp nhân khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại về tinh thần do danh dự, uy tín bị xâm phạm (Bản án số 432/2021/DS-PT ngày 04/5/2021 của Tòa án nhân dân TP. Hồ Chí Minh và Bản án số 66/2022/DS-ST ngày 12/04/2022 của Tòa án nhân dân thị xã A tỉnh Bình Định), trên tinh thần áp dụng tương tự pháp luật theo quy định Điều 6 Bộ luật Dân sự năm 2015, Tòa án đã căn cứ vào Điều 34 và Điều 592 Bộ luật Dân sự năm 2015 (quy định tập trung vào cá nhân, không đề cập đến pháp nhân) để xác định trách nhiệm bồi thường thiệt hại.

Áp dụng tương tự pháp luật

Như vậy, trên tinh thần áp dụng tương tự pháp luật, pháp nhân vẫn có thể được bồi thường thiệt hại về tinh thần khi danh dự, uy tín bị xâm phạm. Tuy nhiên, để bảo đảm sự thống nhất trong áp dụng pháp luật cũng như tạo cơ sở pháp lý vững chắc để bảo vệ danh dự, uy tín của pháp nhân, cần có những sửa đổi, bổ sung trong hệ thống pháp luật nhằm minh thị hóa quyền được bồi thường thiệt hại về tinh thần của pháp nhân.

Thông tin liên hệ

CÔNG TY LUẬT TNHH DL PINNACLE

Địa chỉ: Tầng 3, 18A/76 Nguyễn Thị Minh Khai, Phường Đa Kao, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh

Hotline: 0914.491.911

Email: info@dlpinnacle.vn

Website: https://www.dlpinnacle.vn

BÀI VIẾT MỚI

ĐĂNG KÝ DẠY THÊM

Việc dạy thêm tại nhà là một hoạt động phổ biến, đặc biệt đối với các giáo viên hoặc những người có kỹ năng chuyên môn muốn chia sẻ kiến thức và kiếm thêm thu nhập cho bản thân. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, hoạt động dạy thêm tại nhà nổi lên nhiều vấn đề tiêu cực, nhức nhối nhất phải kể đến tình trạng bắt ép học sinh tham gia các lớp học thêm do chính thầy cô giáo đứng lớp chính khóa giảng dạy, ai không tham gia sẽ bị “đì”. Nhằm xóa bỏ triệt để những tiêu cực trong hoạt động dạy thêm, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư số 29/2024/TT-BGDĐT (có hiệu lực vào ngày 14/02/2025) đặt ra khuôn khổ pháp lý cho hoạt động dạy thêm, học thêm. Trong đó, đáng chú ý là quy định hoạt động dạy thêm ngoài nhà trường có thu tiền phải đăng ký kinh doanh.

XỬ LÝ DOANH NGHIỆP TẠM NGỪNG KINH DOANH KHÔNG THÔNG BÁO

Trong quá trình hoạt động, xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như: kinh doanh không hiệu quả, tình trạng tài chính không khả quan, cần xây dựng phương án kinh doanh mới,… doanh nghiệp cần phải tạm ngừng kinh doanh. Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn có nhiều doanh nghiệp không thực hiện thủ tục này, một phần do chưa nắm rõ quy định pháp luật, một phần do đã biết nhưng lại có tâm lý chủ quan, cho rằng việc thông báo không quan trọng hoặc sẽ không bị xử phạt nếu không thực hiện. Chính tâm lý chủ quan này của doanh nghiệp đã dẫn đến nhiều hệ lụy pháp lý không đáng có cho người quản lý doanh nghiệp, và gây khó khăn cho quá trình khôi phục hoạt động kinh doanh sau này.

CHỦ HỤI “GIẬT HỤI”

Hụi (hay còn có tên gọi khác là họ, hội, huội, biêu, phường, huê…) là một hoạt động nhằm mục đích tương trợ lẫn nhau giữa người dân, diễn ra phổ biến trong đời sống xã hội Việt Nam. Trong những năm gần đây, trên địa bàn cả nước xảy ra hàng trăm vụ “giật hụi”, khiến nhiều người tham gia “dây hụi” đối diện với nguy cơ mất trắng tài sản.

LUẬT SƯ NÊN MARKETING NHƯ THẾ NÀO

Marketing không chỉ dành cho các doanh nghiệp kinh doanh sản phẩm hay dịch vụ thương mại, mà còn vô cùng quan trọng đối với nghề luật. Tuy nhiên, do đặc thù ngành nghề, các luật sư phải tuân thủ các quy định pháp luật về quảng cáo và truyền thông. Vậy làm thế nào để áp dụng marketing hiệu quả trong nghề luật mà không vi phạm quy định?

CON NGOÀI GIÁ THÚ: QUYỀN LỢI VÀ NGHĨA VỤ

Quyền thừa kế là một trong những quyền cơ bản của công dân được pháp luật ghi nhận và bảo hộ. Trong đó, quyền thừa kế của con “ngoài giá thú” luôn là chủ đề nhạy cảm và gây ra nhiều tranh luận.

CẢNH GIÁC TRƯỚC HỢP ĐỒNG VAY “GIẢ CÁCH”

Cho vay tiền bằng hình thức Hợp đồng ủy quyền là vấn đề nan giải, tiềm ẩn nhiều nguy cơ về an ninh trật tự xã hội và tồn tại nhiều rủi ro pháp lý cho người vay trong thời gian gần đây.

HIỆU LỰC CỦA DI CHÚC MIỆNG

Di chúc là di nguyện, ý chí của cá nhân có tài sản nhằm để lại tài sản của mình cho người khác sau khi họ qua đời. Hiện nay, để đảm bảo tính rõ ràng, minh bạch và dễ dàng thực hiện, các cá nhân thường ưu tiên lựa chọn lập di chúc bằng hình thức văn bản. Tuy nhiên, trong những tình huống khẩn cấp dẫn đến tính mạng một người bị cái chết đe dọa và họ không thể tự mình viết ra ý chí của bản thân, di chúc miệng được coi là một giải pháp thay thế hợp pháp.

TRỐN CẤP DƯỠNG SAU LY HÔN

Việc ly hôn không chỉ làm chấm dứt quan hệ hôn nhân của vợ và chồng, dẫn đến việc chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân mà còn ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của con cái. Những đứa trẻ lớn lên trong gia đình có cha, mẹ ly hôn thường phải chịu nhiều thiệt thòi cả về vật chất lẫn tinh thần khi thiếu đi tình yêu thương, sự chăm sóc từ cha hoặc mẹ. Để đảm bảo trách nhiệm nuôi dưỡng của cha, mẹ đối với con sau khi ly hôn cũng như góp phần làm giảm thiểu áp lực kinh tế - xã hội đối với người trực tiếp nuôi con, pháp luật đã có quy định về nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn.